Winnica w Janowcu - na drodze do pierwszego w Polsce château

Janowiec nad Wisłą w mroźne lutowe przedpołudnie uderza spokojem i harmonią. Po ulicach, nie śpiesząc się, przemykają pojedynczy przechodnie. W centralnym punkcie miasteczka stoi kościół, a ze stromego zbocza już od 500 lat spogląda na drobną miejską zabudowę monumentalny zamek obronny. Na południowym stoku, tuż pod murami twierdzy, od wieków uprawiano winorośl. W ostatnim czasie Muzeum Nadwiślańskie, właściciel zamku w Janowcu, podejmuje działania w celu zrekonstruowania jednej z najpiękniej położonych winnic w Polsce.

historyczna winnica na zamkowej skarpie w Janowcu

Po raz pierwszy śmielej o rekonstrukcji zamkowej winnicy zaczęliśmy myśleć kilka lat temu - wyjaśnia Filip Jaroszyński, koordynator projektu odnowy winnicy na zamku w Janowcu. W tamtym czasie południową skarpę porastały kilkunastoletnie krzaki i drzewa. Na archiwalnych zdjęciach z lat 70-tych ubiegłego wieku, widoczna jest jeszcze wyraźnie kaskadowa rzeźba wzgórza. Następne lata przyniosły niestety stopniową dewastację winnicy, a prace renowacyjne obejmowały tylko zabudowania zamkowe, pozostawiając jego najbliższe otoczenie bezwzględnemu działaniu czasu. To już jest jednak przeszłość. W ciągu ostatnich kilku lat w sprawie janowieckiej winnicy udało się sporo zrobić. Wykarczowano z wydatną pomocą Stowarzyszenia Winiarzy Małopolskiego Przełomu Wisły zarośla porastające zamkowe wzgórze oraz zabezpieczono pojedyncze cudem ocalałe przez lata krzewy. Muzeum zleciło opracowanie planu rekonstrukcji winnicy. Projekt autorstwa Wojciecha Bosaka zakłada nie tylko rewitalizacje historycznej winnicy, ale także jej stopniową rozbudowę. Młody architekt Przemysław Łacek opracował również projekt budowy nowoczesnej winiarni w bezpośrednim sąsiedztwie zamku. Najważniejsze jest jednak, że rewitalizacja winnicy została uznana za integralną część prac rekonstrukcyjnych samego zamku – nie kryje radości Filip Jaroszyński. 

zapezpieczone ocalałe krzewy winorośli

Powstanie pierwszego w Polsce z prawdziwego zdarzenia château z otaczającą go winnicą, zdaje się być przesądzone. Problemem pozostają, jak to zwykle przy tak wielkich projektach bywa, finanse. Zamkowa winnica ma jednak na siebie zarabiać. Zachodnie skrzydło twierdzy jest stosunkowo najmniej zniszczone. Zachowała się wielka zamkowa piwnica. Plany zakładają stworzenie tam sali degustacyjnej oraz restauracji. Wzorem choćby poddrezdeńskiego Schloss Wackerbarth, dobrym pomysłem wydaje się zorganizowanie na miejscu muzeum wina oraz enoteki.

Janowiec widziany z zamkowego wzgórza

Janowieckie wino mogłoby też powstawać z gron zebranych w nowoutworzonej winnicy w pobliżu wzgórza zamkowego. Należące do Muzeum i znajdujące się na bardziej płaskim terenie działki, pozwalałyby na prowadzenie prac z użyciem maszyn, a co za tym idzie, na obniżenie kosztów i znaczne ułatwienie produkcji. Historyczna winnica na skarpie, służyłaby w takim przypadku celom turystycznym i szkoleniowym.

Co prawda, do pierwszej butelki Château Janowiec jeszcze długa droga, ale dzięki zaangażowaniu wielu ludzi, zarówno z sektora publicznego jak i prywatnego, zdaje się być coraz krótsza i bardziej rzeczywista.